Bahasa Figuratif dalam tulisan kewartawanan
Penulisan kewartawanan juga memerlukan bahasa figuratif. Pada umumnya penulisan di dalam media massa yang sasarannya adalah masyarakat umum dari semua lapisan dan latarbelakang pendidikan. Ia berbeza dari jurnal akademik atau majalah-majalah sastera (umpamanya Dewan Sastera) yang mempunyai audien tertentu iaitu golongan akademik dan penulis dan peminat sastera yang khusus.
Adalah perkara biasa menemui ungkapan yang berupa metafora dan ciri-ciri bahasa figuratif yang lain di dalam akhbar. Ini membuktikan bahawa bahasa figuratif sentiasa diperlukan untuk menyampaikan maksud dengan lebih berkesan. Bahkan boleh dikatakan bahawa akhbar memainkan peranan di dalam mencipta dan memperluaskan penggunaan bahasa figuratif. Pada masa ini muncul metafora baru seperti pengundi hantu, banjir kilat, syarikat gergasi, perhimpunan raksasa, akar umbi dan lompat parti.
Ayat-ayat yang biasa ditemui ialah seperti “Kuala Lumpur dilanda banjir kilat”. Di dalam ayat ini banjir merujuk kepada keadaan banjir biasa tetapi kilat tidak bermaksud kilat yang menyabung di langit tetapi merujuk kepada kecepatan banjir itu berlaku. Terjumpa juga tajuk berita “Aceh bermandi darah” sebagai tajuk berita tentang kekacauan di Aceh. Frasa ini adalah hiperbola kerana tidak mungkin seluruh Aceh dilumuri atau dimandikan dengan darah. Terbaca juga kenyataan “Negara Islam bercakaran sesama sendiri” yang merupakan penggunaan personifikasi. Objek yang tidak bernyawa iaitu negara digambarkan melakukan perbuatan sebagai objek bernyawa iaitu bercakaran.Dalam bahasa tidak figuratif ia berbunyi negara Islam bersengketa sesama sendiri. Frasa lain ialah seperti ‘pertemuan empat mata’ untuk menyatakan perbincangan biasanya di antara Ketua Negara yang diadakan secara tertutup. Ini adalah penggunaan pars pro toto, iaitu menyebut sebahagian (empat mata) dengan maksud keseluruhan orang-orang yang terbabit.
Di bawah ialah contoh-contoh yang dapat dikutip dari akhbar:
1- ‘Azizulhasni dihantui kecederaan lutut’ (Utusan Malaysia, 21 Julai 2008)
Ayat di atas adalah tajuk kepada berita tentang seorang pelumba basikal yang bimbang tidak dapat mengambil bahagian di sukan Olimpik kerana lututnya cedera ketika menjalani latihan di Sepanyol. Perkataan dihantui adalah metafora untuk menggantikan perkataan takut dan bimbang. Hantu ialah sesuatu yang ditakuti. Ia mempunyai hubungan dengan ketakutan yang dirasai oleh Azizulhasni.
2- ‘ICC berat sebelah kata Liga Arab’. (Utusan Malaysia, 21 Julai 2008)
Tajuk berita ini menerangkan resolusi yang dikeluarkan oleh Negara-negara Arab yang mengkirtik Mahkamah Jenayah Antarabangsa (ICC) yang tidak bersikap adil. Ungkapan ‘berat sebelah’ ialah peribahasa yang bermaksud tidak bersikap adil dan saksama
3- Eto dapat lampu hijau (Utusan Malaysia, 21 Julai 2008)
Tajuk ini adalah mengenai pemain bola sepak Barcelona yang dibenarkan merundingkan perpindahannya dari kelab itu. Lampu hijau adalah objek yang dikaitkan dengan mendapat kelulusan atau kebenaran untuk berbuat sesuatu. Ia diistilahkan sebagai metonimi iaitu menyebut sesuatu objek untuk memperkatakan sesuatu yang lain yang ada kaitan dengannya.
4- Liverpool palit arang di muka MU ( Berita Minggu, 14 September 2008)
Tajuk berita ini menggambarkan keadaan pasukan bola sepak Manchester United yang telah dikalahkan oleh Liverpool. Penulis menggunakan simpulan bahasa “ palit arang di muka” bagi menguatkan maksud memberi malu.
5- Entah berapa ribu jam masa rakyat dihabiskan untuk bertekak dan berbalah mengenai hal dalam kain orang politik- (Mingguan Malaysia 13 Julai 2008
Ayat ini dipetik dari rencana mantan Mufti Perlis Dr.Mohd Azri Zainal Abidin yang memperkatakan tentang hal ehwal politik semasa khasnya pelbagai skandal yang dikaitkan dengan pemimpin politik. Hal dalam kain merujuk kepada pelbagai isu atau cerita yang bersifat peribadi
6- Hari ini Sukan Olimpik ke 29 menyingkap tirainya- ( Sinar Harian, 8 Ogos 2008).
Ayat ini memberi maklumat bahawa sukan olimpik 29 telah bermula.Permulaan itu digambarkan dengan ungkapan menyingkap tirai. Umum mengetahui bahawa tidak mungkin adanya tirai dalam upacara pembukaan olimpik. Ia adalah metonimi iaitu penyebutan sesuatu objek yang dikaitkan dengan sesuatu perkara.
7- MB Perak Hanya Boneka (Utusan Malaysia 21 Julai 2008),
Ayat di atas merupakan tajuk surat yang disiarkan dalam ruangan Forum.Penulis ini memberi pendapat bahawa Menteri Besar Perak tidak dapat menjalankan tugasnya dengan baik, sebaliknya hanya mengikut arahan orang-orang tertentu.
8- England Kian Terdesak (Mingguan Malaysia 11 November 2007)
Petikan di atas adalah tajuk berita tentang skuad bola sepak England yang menghadapi masalah untuk menang. Di sini terdapat penggunaan Totem pro parte iaitu menyebut keseluruhan England dengan maksud pasokan bola sepaknya sahaja.
9- “Perdana Menteri berkata gabungan Pembangkang tidak pernah satu pun berjaya kerana masing-masing bersikap talam dua muka” ( Utusan Malaysia 6 Disember 2010)
Di sini dilihat bagaimana Perdana Menteri telah menggunakan peribahasa dalam ucapannya. Peribahasa ‘talam dua muka’ bermaksud orang yang berpura-pura. Bila berhadapan dia berbaik-baik tetapi di belakang berlainan pula sikapnya. Peribahasa ini digunakan untuk menguatkan hujjahnya bahawa pembangkang tidak ikhlas di dalam hubungan sesama sendiri.
